Emmanuel Waegemans
De tsaar van Groot Rusland in de Republiek. De tweede reis van Peter de Grote naar Nederland (1717)
Groningen-Antwerpen, 2013
Instituut voor Noord- en Oost-Europese Studies / Benerus
(Baltic Studies 13)
17 x 24,50, 320 pag., 60 ill. z/w en kl. Garengenaaid, hard cover.
ISBN 978-90-819568-1-9
30 €
De tweede reis van tsaar Peter naar Nederland (1717) is een verwaarloosde episode uit de geschiedenis der Nederlanden. Tijdens zijn eerste reis – het Grote Gezantschap van 1697-1698 – was Peter nog de ongelikte Moskovische beer, maar in 1717 was hij de machtige heerser die Karel XII van Zweden verslagen had. De westerse machten moesten nu wel rekening met hem houden. Dit boek beschrijft in geuren en kleuren het verblijf van Peter in de Republiek en brengt veel pittige en soms pikante getuigenissen van ooggetuigen en maakt uitvoerig gebruik van materiaal uit Nederlandse, Franse, Engelse, Belgische en Russische archieven. Het beschrijft de netwerken waarop Peter kon terugvallen en die hem voorzagen van de nodige informatie op politiek en diplomatiek vlak, zijn Russische en Nederlandse lobbyisten, zijn agenten die wapens en kunstwerken voor hem kochten, vaklui ronselden voor de Russische dienst en die hem introduceerden bij grote kunstenaars en geleerden van die tijd. Het boek is verlucht met talrijke illustraties van begin 18e eeuw uit archieven en zeldzame boeken.
Inhoud
– Ten geleide
– De tweede reis en de diplomatieke achtergrond
– De bronnen en de stand van het onderzoek
– De hoofdrolspelers
– De netwerken
– De aankomst in de Republiek
– Naar Frankrijk
– Terugkeer en vertrek
– Epiloog
– Bibliografie
– Noten
– Bijlagen
Westerse kranten over het verblijf van Peter
Het velddagboek
Het reisdagboek
Het journaal van J.C. Nomen
Peter in de eigentijdse literatuur
– Verantwoording illustraties
– Dankwoord
– Index
Persstemmen
… werpt nieuw licht op een onderbelichte periode uit onze vaderlandse geschiedenis. De hoeveelheid werk die door Waegemans is verzet is bewonderenswaardig. Het werk geeft een levendig beeld van de reis van Peter de Grote door de Republiek, waarmee hij deels het gat opvult dat tot nu toe in de geschiedschrijving bestond. Het boek werpt echter ook veel vragen op die onbeantwoord blijven.
Ferry Gouwens in Leidschrift 2013